هنگام صحبت درباره پمپ آب بشقابی، بسیاری از افراد به سادگی از کنار قطعات مهمی مانند کلگی پمپ آب بشقابی عبور می کنند و بیشتر به موتور الکتریکی و اتصالات این دستگاه می پردازند. این در حالی است که کلگی در واقع مغز متفکر این نوع پمپ است و بخش عمده ای از عملکرد این سیستم را شکل می دهد.
در این مقاله به صورت تخصصی و کاربردی بررسی می کنیم که کلگی پمپ آب بشقابی چیست، از چه اجزایی تشکیل شده، دقیقاً چه نقشی در فرآیند پمپاژ ایفا می کند و چرا شناخت دقیق آن برای نگهداری یا تعمیر پمپ اهمیت دارد.
خرید انواع پمپ آب با بهترین قیمت
و ضمانت اصالت در فروشگاه فرات
منظور از کلگی پمپ آب بشقابی چیست؟
کلگی پمپ آب بشقابی بخشی از پمپ است که در آن فرآیند اصلی مکش، فشرده سازی و انتقال آب صورت می گیرد. این قسمت شامل پروانه (ایمپلر)، محفظه مارپیچی یا حلزونی، شافت، آب بند مکانیکی (سیل مکانیکی) و در برخی موارد محفظه ی خنک کننده می باشد.
در پمپ های بشقابی که به خاطر طراحی دیسکی شکل پروانه با این نام شناخته می شوند، کلگی جایی است که انرژی مکانیکی موتور به انرژی جنبشی و سپس به فشار آب تبدیل می شود. در حقیقت، بدون وجود این بخش، پمپ قادر به مکش و پمپاژ آب نخواهد بود.
اجزای تشکیل دهنده کلگی پمپ آب بشقابی
برای درک بهتر عملکرد کلگی پمپ آب بشقابی، باید اجزای اصلی آن را بشناسیم. هر یک از این قطعات نقش ویژه ای در به جریان انداختن آب و مقاومت در برابر فشار دارند.
– پروانه (Impeller)
مهم ترین عضو در کلگی پمپ است که با دوران خود آب را از مرکز به لبه ها پرتاب می کند و موجب افزایش فشار می شود. شکل، متریال و قطر پروانه به طور مستقیم بر فشار و دبی خروجی تأثیر دارد.
– محفظه حلزونی (Volute)
فضایی مارپیچ یا مارپی شکل که اطراف پروانه را می پوشاند و وظیفه هدایت آب خروجی از پروانه به لوله خروجی را دارد. این بخش با طراحی خاص خود موجب تبدیل انرژی جنبشی به انرژی فشاری می شود.
– شافت (Shaft)
شافت همان محور انتقال قدرت است که بین الکتروموتور و پروانه قرار می گیرد. کلگی پمپ آب بشقابی بدون انتقال صحیح نیروی چرخشی از موتور به پروانه عملاً بی اثر خواهد بود.
– سیل مکانیکی (Mechanical Seal)
نقش آب بندی بین شافت و محفظه را ایفا می کند تا از نشت آب جلوگیری کند و مانع ورود آن به موتور شود.
– درب و پوسته کلگی
این اجزا مانند یک قاب حفاظتی، تمام بخش های متحرک را در بر می گیرند. طراحی و ضخامت این بخش، تأثیر زیادی در تحمل فشار، مقاومت در برابر خوردگی و طول عمر پمپ دارد.
نقش کلگی پمپ آب بشقابی در عملکرد کلی پمپ
برخی تصور می کنند که موتور پمپ تنها بخش مهم در پمپاژ است، اما در واقع بدون کلگی، حتی قوی ترین موتور هم کاری از پیش نمی برد. در این بخش نگاهی عمیق تر به نقش عملکردی کلگی در سیستم پمپاژ خواهیم داشت.
– ایجاد مکش اولیه آب
وقتی پمپ روشن می شود، پروانه درون کلگی با سرعت بالا می چرخد و خلأ نسبی در ناحیه ورودی ایجاد می کند. همین خلأ موجب کشیده شدن آب از منبع ورودی به داخل پمپ می شود.
– افزایش فشار آب
حرکت شعاعی آب از مرکز پروانه به سمت محیط باعث افزایش سرعت سیال می شود. سپس، این سرعت در محفظه حلزونی به فشار تبدیل می شود. در پمپ های بشقابی، این فرآیند به شکل مؤثری در کلگی انجام می شود.
– تنظیم جهت و دبی خروجی
ساختار کلگی و طراحی داخلی آن، از جمله زوایای خروجی، شکل پروانه و موقعیت اتصالات، باعث می شود که جریان آب در جهت مشخصی با دبی کنترل شده به سمت خروجی هدایت شود.
– محافظت از سیستم در برابر فشار برگشتی
کلگی در ترکیب با شیر یک طرفه، بخشی از ساختاری است که از آسیب دیدن موتور در برابر فشار برگشتی یا شوک هیدرولیکی جلوگیری می کند.
ویژگی های کلگی پمپ آب بشقابی باکیفیت
اگر در حال خرید یا تعمیر پمپ هستید، شناخت ویژگی های یک کلگی خوب اهمیت زیادی دارد. این ویژگی ها عملکرد، دوام و راندمان پمپ را تحت تأثیر قرار می دهند.
– جنس مقاوم در برابر خوردگی
کلگی هایی که از چدن ضدزنگ، آلومینیوم تقویت شده یا پلیمرهای مقاوم ساخته می شوند، در برابر زنگ زدگی و آسیب ناشی از مواد معدنی یا کلر موجود در آب مقاوم تر هستند.
– طراحی هیدرولیکی بهینه
طراحی علمی و مهندسی شده مسیرهای داخلی، باعث کاهش تلفات انرژی، افزایش بازدهی و جلوگیری از ایجاد کاویتاسیون می شود.
– آب بندی دقیق و حرفه ای
سیل مکانیکی باکیفیت و درزگیری مناسب میان اجزا از ورود آب به موتور و خروج نشتی جلوگیری می کند.
– قابلیت تعویض یا سرویس آسان قطعات داخلی
برخی کلگی ها به گونه ای طراحی شده اند که بدون نیاز به بازکردن کامل بدنه، بتوان به پروانه یا سیل مکانیکی دسترسی داشت. این مزیت باعث کاهش زمان و هزینه تعمیرات می شود.
علائم خرابی یا ضعف در کلگی پمپ آب بشقابی
تشخیص مشکلات کلگی پمپ قبل از آسیب دیدگی جدی، می تواند شما را از هزینه های سنگین تعمیر یا تعویض کامل پمپ نجات دهد. علائم رایج شامل موارد زیر است.
– افت محسوس فشار آب در خروجی
– صدای غیر طبیعی مانند خراش یا ساییدگی در هنگام کارکرد پمپ
– نشتی آب از اطراف کلگی یا محل اتصال شافت
– گرم شدن بیش از حد موتور به دلیل بار اضافی ناشی از گیر کردن پروانه
– لرزش زیاد در هنگام روشن بودن پمپ
اهمیت نگهداری درست از کلگی پمپ
اگر چه کلگی پمپ آب بشقابی یک قطعه مکانیکی بدون قطعات الکترونیکی است، اما چون درگیر مستقیم با آب، فشار و اصطکاک است، نیاز به نگهداری دارد. اقدامات ساده ای مانند شست و شوی دوره ای، بررسی وضعیت پروانه، تست آب بندی و روغن کاری شافت می توانند عملکرد این بخش را تثبیت کرده و طول عمر آن را افزایش دهند.
کلگی پمپ آب بشقابی بخشی استراتژیک و بسیار حیاتی در ساختار پمپ محسوب می شود. بدون آن، هیچ پمپاژی اتفاق نمی افتد و هیچ آبی جریان نمی یابد. شناخت عملکرد، اجزا و ویژگی های کلگی نه تنها در زمان خرید پمپ، بلکه در نگهداری و تعمیرات بعدی هم نقش حیاتی دارد.
اگر به دنبال پمپ با راندمان بالا، طول عمر زیاد و عملکرد پایدار هستید، از کیفیت کلگی و نحوه طراحی آن غافل نشوید. چرا که در دنیای پمپ های بشقابی، تفاوت میان یک سیستم کارآمد و ناکارآمد اغلب دقیقاً از همین جا شروع می شود.
بیشتر بخوانید
پمپ آب خانگی مخزن دار چیست و آیا خرید آن ضرورت دارد؟
نکات مهم نحوه نصب پمپ آب ساختمان
مهم ترین دلایل سوختن پمپ آب و روش جلوگیری از آن
